Σκοπός του είναι να ενισχύσει και να διευκολύνει τις διαδικασίες ακαδημαϊκής αναγνώρισης μεταξύ των συνεργαζόμενων Ιδρυμάτων της Ευρώπης. Βασίζεται στη διαφάνεια των μαθησιακών αποτελεσμάτων (δηλαδή τι αναμένουν οι φοιτητές να μάθουν, να κατανοήσουν και να είναι ικανοί να κάνουν) και των διαδικασιών μάθησης. Η χρήση του ECTS, σε συνδυασμό με τα πλαίσια τίτλων σπουδών, βασισμένα στα μαθησιακά αποτελέσματα, καθιστά τα προγράμματα και τους τίτλους σπουδών περισσότερο διαφανή και διευκολύνει την αναγνώρισή τους αλλά και την κινητικότητα των φοιτητών/φοιτητριών (π.χ. στα πλαίσια των προγραμμάτων Erasmus+). Συγκεκριμένα, το πανεπιστήμιο προέλευσης αναγνωρίζει τις πιστωτικές μονάδες που έλαβαν οι φοιτητές/φοιτήτριες από τα ιδρύματα-εταίρους για τα μαθήματα που παρακολούθησαν εκεί, έτσι ώστε οι μονάδες των μαθημάτων ,που έλαβαν οι φοιτητές/τριες στο εξωτερικό να αντικαθιστούν τις μονάδες, που θα τους χορηγούνταν από το Πανεπιστήμιο προέλευσης σε ισοδύναμη περίοδο σπουδών.

Οι πιστωτικές μονάδες ECTS εκφράζουν τον φόρτο εργασίας που απαιτείται κατά μέσο όρο από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες για να επιτύχουν τα αναμενόμενα μαθησιακά αποτελέσματα. Ο φόρτος εργασίας αντιστοιχεί στον χρόνο που υπολογίζεται ότι χρειάζεται τυπικά να αφιερώσουν οι φοιτητές και οι φοιτήτριες για να ολοκληρώσουν όλες τις μαθησιακές δραστηριότητες (όπως είναι η παρακολούθηση παραδόσεων, τα σεμινάρια, οι εργασίες, η πρακτική άσκηση, η αυτοτελής μελέτη και οι εξετάσεις), που απαιτούνται για την επίτευξη των αναμενόμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων.

Το σύστημα ECTS είναι μια αριθμητική τιμή (μεταξύ 1 έως 60), που αποδίδεται σε κάθε μάθημα για να εκφραστεί ο φόρτος εργασίας που απαιτείται από το φοιτητή για την ολοκλήρωσή ενός μαθήματος, εργαστηρίου, σεμιναρίου, πρακτικής άσκησης κλπ. Ένα πλήρες ακαδημαϊκό έτος σπουδών ισοδυναμεί με 60 μονάδες ECTS. Επομένως, ένα πλήρες εξάμηνο αντιστοιχεί με 30 ECTS.

Κάθε τετραετές προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 240 πιστωτικές μονάδες (ECTS), ενώ κάθε πενταετές προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 300 πιστωτικές μονάδες (ECTS).

Το σύστημα ECTS περιλαμβάνει και την κλίμακα ECTS (ECTS grading), η οποία δηλώνει την κατάταξη του βαθμού ενός φοιτητή. Ο φοιτητής που έχει πάρει υποτροφία από το Ι.Κ.Υ. ως φοιτητής Erasmus οφείλει εκτός από τον τοπικό βαθμό του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου όπου παρακολούθησε τα μαθήματα του να προσκομίσει ένα επίσημο έγγραφο όπου να αναφαίνεται ο τίτλος του μαθήματος, ο εκεί βαθμός, ο αριθμός των ECTS και η κλίμακα ECTS.